20.11.14

RABIN ISAAC NEUMAN

W dniu 17 listopada zmarł Rabin Isaac Neuman (Izaak Najman) urodzony w Zduńskiej Woli w 1922 roku. Przez lata dzieciństwa i młodości mieszkał przy ulicy Stęszyckiej i Ogrodowej i to tę Zduńską Wolę, sprzed czasu gdy świat oszalał, zachował w swoim sercu.
 
fot. (c) Tomek Polkowski, Rabin ogląda kartki przesłane mu przez dzieci ze szkół zduńskowolskich.

Rabin Neuman przez całe swoje życie angażował się w działania na rzecz praw człowieka. Był między innymi uczestnikiem historycznego marszu w Alabamie – Selma March pod kierunkiem Martina Luthera Kinga.

Mimo cierpienia, jakiego doznał Rabin wraz ze swoją rodziną podczas Zagłady napisał, że nigdy nie chciał żyć w cieniu Zagłady i czynić z niej obciążenia dla całej swojej nowej rodziny. Dwa lata temu dzieci i młodzież ze szkół zduńskowolskich i z Zapolic wzięły udział w projekcie „Kartka dla Rabina“, malując kartki z pozdrowieniami ze Zduńskiej Woli. Ze względu na stan zdrowia Rabin Neuman nie mógł już podróżować, a tym samym odwiedzić miasta swojego dzieciństwa i młodości, choć bardzo tego pragnął. Historię swojego życia spisał w książce „The Narrow Bridge“, która stała się jednym z nielicznych tak pięknych świadectw świata przedwojennej Zduńskiej Woli. Margerytki w jego przydomowym ogrodzie były wspomnieniem Polski i jego na zawsze kochanej Zduńskiej Woli. Pogrzeb Rabina Isaaca Neumana odbył się we wtorek 18 listopada na Mt. Hope Cemetery w Urbana-Champaign, USA. 
ISAAC NEUMAN uczęszczał do akademii rabinicznej w Kaliszu i w Warszawie przed jego deportacją w maju 1941 roku do pierwszego z kliku obozów pracy i obozów koncentracyjnych. Został oswobodzony przez 18 Dywizjon Piechoty Armii Amerykańskiej 5 maja 1945 roku. Przed przybyciem do Stanów Zjednoczonych w 1950 roku spędził kilka lat w szpitalach i ośrodkach rehabilitacyjnych w Austrii. Tytuł licencjata B.A. oraz wykształcenie magisterskie M.A. of Hebrew Letters, a następnie smichę rabiniczną uzyskał w Hebrew Union College. W tej samej uczelni w 1985 roku uzyskał tytuł doktora teologii. Funkcję rabina pełnił kolejno w kongregacji Kol Shearith Israel w Republice Panamy, Temple Judah w Ceder Rapids w stanie Iowa. Posadę rabina w Iowa objął w latach 60-tych, kiedy to w Ameryce przelewała się fala protestów pokojowych oraz związanych z dyskryminacją rasową. Rabin Neuman aktywnie zaangażował się w działalność na rzecz praw człowieka. Dawał wykłady na uczelniach dla białych i czarnych. 
Wydarzenia tamtych lat w Ameryce doprowadziły do demonstracji i do historycznego marszu w Alabamie – Selma March, w którym Rabin brał udział wspólnie z Martinem Lutherem Kingiem i Rabinem Abrahamem Joszua Heszlem. Po tych wydarzeniach objął posadę rabina w Sinai Temple w Champaign w stanie Illinois. W latach 1987-88 pełnił funkcję pierwszego od czasu wojny rabina w Berlinie Wschodnim. W tym czasie intensywnie nauczał i publikował, a także brał udział w zespole tworzącym U.S. Holocaust Museum. W 1985 roku prezydent Ronald Reagan mianował Rabina Neumana do sześcioletniej rady United States Holocaust Memorial Council. Jako emerytowany rabin, Neuman mieszkał w Champaign w stanie Illinois. W synagodze w Sinai Temple w Urbana-Champaign znajduje się dziedziniec zadedykowany pamięci Rabina Isaaca Neumana i społeczności żydowskiej Zduńskiej Woli.


ROK 2014 JUŻ PRAWIE ZAMKNIĘTY

Dobiega końca rok 2014, a tym samym z nastaniem chłodniejszych dni kończą się wizyty na cmentarzu żydowskim w Zduńskiej Woli.
W tym roku cmentarz odwiedziło ponad 600 osób w tym blisko 300 z Izraela, Stanów Zjednoczonych, Argentyny, Chin  i Niemiec. 
Wydarzyła się także rzecz dla mnie wspaniała. Liceum Plastyczne, szkoła najbliższa mi ze względu na fakt iż sama byłam jej uczennicą wiele lat temu, podjęła próby działań na rzecz dialogu polsko-żydowskiego. Było to możliwe dzięki dużemu zaangażowaniu ze strony Katarzyny Podsadniak-Golec, jednej z nauczycielek, która ukończyła Seminarium dla nauczycieli polskich w Yad Vashem i która doprowadziła do wizyty grupy młodzieży izraelskiej w naszym mieście. Należy nadmienić, że przyjazdy grup izraelskich do Zduńskiej Woli zapoczątkował Asher Ud Sieradzki (pierwsza wizyty grupy to 1998 rok) i prof. Daniel Wagner (rok 2001 - pierwsza grupa zorganizowana przez Profesora). To dzięki nim Zduńska Wola stała się rozpoznawalna na mapie wizyt tych grup do Polski. 
Mam nadzieję, że Pani Katarzyna będzie kontynuowała rozpoczęte działania bo nie wyobrażam sobie, że kolejne pokolenia nie podejmą się opieki nad pamięcią o Żydach zduńskowolskich, jak również opieki nad cmentarzem - jedynym tak dużym i cennym zabytkiem w Zduńskiej Woli. 
Będę dopingowała Liceum Plastycznemu, bo w końcu kto inny, jak nie ludzie wrażliwi na piękno powinni to miejsce znać, odwiedzać je, czerpać inspirację do dalszych twórczych działań.
fot. (c) Liceum Plastyczne im. Katarzyny Kobro w Zduńskiej Woli.
Zdjęcie pochodzi z facebook'a Liceum Plastycznego. 
Więcej zdjęć możecie Państwo zobaczyć TUTAJ
Poniżej relacja z pobytu grupy w Zduńskiej Woli
Kolejna grupa młodzieży izraelskiej, ponad 140. osobowa, odwiedziła nasze miasto dzięki wsparciu i pomocy Uri'ego Meiselmana - perkusisty zespołu Kerach 9, który wystąpił podczas tegorocznego Festiwalu Trzech Kultur 3K w Zduńskiej Woli. Z grupą spotkał się i o historii cmentarza opowiadał Tomek Polkowski - Dyrektor Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola.
Grupy izraelskie to nie jedyne, które w tym roku odwiedziły cmentarz żydowski. Najbardziej pocieszający jest dla mnie fakt, że cmentarz odwiedzają wciąż kolejne grupy uczniów ze szkół zduńskowolskich.
 fot. (c) Tomek Polkowski, listopad 2014, wizyta uczniów z Zespołu Szkół nr 1 w Zduńskiej Woli

Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim z Państwa, którzy poprzez wizyty na cmentarzu, podejmowane działania na rzecz dialogu polsko-żydowskiego dajecie nam znak, że to co robimy ma sens.