AKTUALNOŚCI
Miło mi Państwa poinformować, że wczoraj (31 sierpnia 2012 roku) miało miejsce zebranie Organizacji Byłych Mieszkańców Zduńskiej Woli w Izraelu, na którym prof. Daniel Wagner został jednogłośnie wybrany "Ministrem do Spraw Zagranicznych" - a więc odpowiedzialnym za kontakty z Diasporą i pozostałymi ziomkostwami Zduńskiej Woli na świecie.
Profesor otrzymał w 2006 roku tytuł "Zasłużony dla Miasta Zduńska Wola" za jego ogromny wkład w promocję Zduńskiej Woli na świecie, co czyni od momentu jego pierwszej wizyty w naszym mieście pod koniec lat 90-tych.
W październiku tego roku Profesor planuje przylot do Polski i wizytę w Zduńskiej Woli, podczas której wygłosi wykład otwarty dla wszystkich mieszkańców miasta (dokładna data wykładu zostanie podana do wiadomości w późniejszym terminie na stronie Muzeum Historii Miasta oraz tutaj, jak zwykle w przypadku działań ocalania pamięci o społeczności żydowskiej Zduńskiej Woli).
plakat zapowiadający prezentację
W dniu 27 kwietnia 2012 roku cmentarz odwiedziła grupa gimnazjalistów ze Złoczewa. Była to już kolejna wizyta uczniów z tej szkoły zainteresowanych historią cmentarza. Tym razem przewodnikiem grupy była Ewelina Matusiak ze Zduńskiej Woli.
W dniu 19 kwietnia 2012 roku odbyły się obchody Dnia Holokaustu zorganizowane przez Publiczne Gimnazjum nr 1 w Zduńskiej Woli.
Obchody szczególne, ponieważ w tym roku mija 70 lat od momentu likwidacji getta żydowskiego w Zduńskiej Woli, a tym samym zagłady blisko dziesięciu tysięcy mieszkańców naszego miasta.
fot.(c) Tomek Polkowski
ROCZNICA POCZĄTKU I KOŃCA
W październiku b.r. odbędą się uroczystości upamiętniające likwidację getta żydowskiego w Zduńskiej Woli. Uroczystości te zorganizowane zostaną po raz pierwszy przez Muzeum Historii Miasta oraz Urząd Miasta Zduńska Wola ze skromną pomocą Prof. Daniela Wagnera i moją. W planach są: uroczystość na cmentarzu żydowskim, dwie wystawy w Muzeum Historii Miasta (plastyczna i interaktywna), wykład prof. Daniela Wagnera oraz panel dyskusyjny z udziałem Zduńskowolan. Mamy nadzieję, że to nie wszystkie "atrakcje", które uda nam się dla Państwa przygotować. Dokładna data zostanie podana do publicznej wiadomości po jej ustaleniu ze wszystkimi zaproszonymi osobami.
Dlaczego październik?
Poprzedni Dzień Otwarty cmentarza w sierpniu 2011 roku utwierdził mnie w przekonaniu, że mieszkańcy miasta czują potrzebę takiego dnia. Wspaniałe pytania zadawane podczas naszego wspólnego spaceru pokazały mi, że ani kultura żydowska ani cmentarz żydowski nie są im obojętne. Chcieliby dowiedzieć się o nich jak najwięcej, ale nie zawsze mają okazję z dala od mainstreamu tematu, uniwersytetów i imprez takich, jakie oferuje Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie czy Warszawie.
Drugi powód wiąże się z jednym z wyjazdów do Brzezinki, którą kilka lat temu postanowiliśmy zwiedzić wraz z kilkoma przyjaciółmi, w ciszy, bez oficjalnych uroczystości, czy uczestnictwa w zorganizowanej grupie. Wtedy byłam w Brzezince drugi raz w życiu i czułam, że to chyba po raz ostatni. Nie miałam potrzeby przeżywania ponownie tego, co przeżyliśmy, samotnie spacerując, bez krzyków grup młodzieży, bez werbli oficjalnych imprez. To były szczególne doznania, cisza pozwoliła nam "dotknąć" życia w Brzezince WTEDY.
Dlatego też postanowiliśmy z mężem i Eweliną zorganizować taki spacer po cmentarzu w Zduńskiej Woli. Cmentarz i grupa tylko tych, którzy czują potrzebę przyjścia. Tak, jak ja kilka lat temu myślałam, że nie pojechałabym drugi raz do Brzezinki, rozumiem tych, którzy nie czują potrzeby przyjścia drugi raz na nasz cmentarz. Jestem jednak pewna, że przekażą kolejnym osobom misję tego dnia - PAMIĘĆ, która dociera do nas bardziej i pełniej kiedy jesteśmy z Nią w ciszy.
25 października 1825 roku Zduńska Wola otrzymała prawa miejskie. Dekret Erekcyjny nadany przez Aleksandra I zawiera art. 5 w całości poświęcony społeczności żydowskiej. Wtedy oficjalnie rozpoczyna się historia społeczności żydowskiej naszego miasta. 117 lat i dwa miesiące później - w październiku 1942 roku nie ma już Żydów w Zduńskiej Woli. Klamra zamyka się. W ten dzień obchodzimy zatem szczególną rocznicę - rocznicę początku i końca.
-------------------------------------------------------------
PROF. DANIEL WAGNER
Miło mi Państwa poinformować, że wczoraj (31 sierpnia 2012 roku) miało miejsce zebranie Organizacji Byłych Mieszkańców Zduńskiej Woli w Izraelu, na którym prof. Daniel Wagner został jednogłośnie wybrany "Ministrem do Spraw Zagranicznych" - a więc odpowiedzialnym za kontakty z Diasporą i pozostałymi ziomkostwami Zduńskiej Woli na świecie.
Profesor otrzymał w 2006 roku tytuł "Zasłużony dla Miasta Zduńska Wola" za jego ogromny wkład w promocję Zduńskiej Woli na świecie, co czyni od momentu jego pierwszej wizyty w naszym mieście pod koniec lat 90-tych.
W październiku tego roku Profesor planuje przylot do Polski i wizytę w Zduńskiej Woli, podczas której wygłosi wykład otwarty dla wszystkich mieszkańców miasta (dokładna data wykładu zostanie podana do wiadomości w późniejszym terminie na stronie Muzeum Historii Miasta oraz tutaj, jak zwykle w przypadku działań ocalania pamięci o społeczności żydowskiej Zduńskiej Woli).
prof. Daniel Wagner podczas prac dokumentacyjnych na cmentarzu żydowskim w Zduńskiej Woli
fot. (c) Kamila Klauzińska
-----------------------------------------------
DZIEŃ OTWARTY CMENTARZA ŻYDOWSKIEGO
Wczoraj (tj. 24 sierpnia 2011 r.) odbył się już trzeci Dzień Otwarty cmentarza żydowskiego. Wzięło w nim udział kilkadziesiąt osób. Serdecznie zapraszam Państwa do oglądania fotoreportażu ze spaceru historycznego na stronie Muzeum Historii Miasta TUTAJ oraz na stronie ezdunska, naszemiasto, Nasze Radio i Siedem Dni.
Serdecznie dziękuję wszystkim, którzy zechcieli posłuchać opowieści o tym zaczarowanym fragmencie naszego miasta.
Serdecznie dziękuję wszystkim, którzy zechcieli posłuchać opowieści o tym zaczarowanym fragmencie naszego miasta.
WYSTAWA ZE ZDUŃSKIEJ WOLI JEDZIE DALEJ
70 ROCZNICA LIKWIDACJI GETTA ŻYDOWSKIEGO W ZDUŃSKIEJ WOLI
OCALALI OPOWIADAJĄ SWOJE HISTORIE - część II
OCALALI OPOWIADAJĄ SWOJE HISTORIE - część I
O ŻYCIU ZDUŃSKOWOLANINA W JIDYSZ
PLEBISCYT - SIEDEM CUDÓW ZDUŃSKIEJ WOLI
Wystawa plenerowa STRAŻNICY PAMIĘCI, która powstała w Zduńskiej Woli i prezentowana była po raz pierwszy podczas I Ogólnopolskiej Konferencji Osób Działających na Rzecz Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce w 2008 roku zawita tym razem do Secemina. We wrześniu organizowane są tam I Dni Historii i Kultury Żydowskiej. Wystawa była także prezentowana w Dąbrowie Górniczej przez tamtejsze muzeum SZTYGARKA w 2009 roku oraz w Szczekocinach podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej Yahad w 2010 roku.
Przypomnijmy tylko, że autorami wystawy byli:
Asia Jeżyk, Basia i Ewelina Matusiak, Jakub Pawelec.
opracowanie graficzne: Kamila Klauzińska
konsultacja historyczna: Tomasz Polkowski
więcej informacji znajdziecie Państwo na moim drugim blogu TUTAJ (tylko po angielsku)
Wystawa w całości sfinansowana została w ramach programu "Dla Tolerancji" ze środków Fundacji Batorego, Fundacji Forda, oraz Fundacji Żydowskiego Życia i Kultury im. Tada Taubego.
prezentacja wystawy w Zduńskiej Woli, 2008
fot. (c) Jakub Zajdel
---------------------------------------------------
W tym roku przypada 70 rocznica likwidacji getta żydowskiego w Zduńskiej Woli. Zapraszam Państwa serdecznie do udziału w trzecim już DNIU OTWARTYM cmentarza. Wspólnie poznamy historię Żydów zduńskowolskich oraz zapoznamy się ze specyfiką cmentarzy żydowskich na podstawie naszej nekropolii.
Szczególnie zapraszam osoby, które jeszcze nigdy nie miały okazji zwiedzania cmentarza. Nasze ostatnie spotkanie, w roku poprzednim, było jednym z najwspanialszych jakie miałam przyjemność prowadzić dla Państwa. Wierzę, że i w tym roku zechcecie Państwo, poprzez swą obecność, upamiętnić blisko 30% zduńskowolan brutalnie zamordowanych podczas Zagłady.
Dzień Otwarty jest pierwszą z przygotowywanych na ten rok imprez upamiętniających.
O kolejnych wydarzeniach będę Państwa informowała na bieżąco. Będą to na pewno: uroczystość na cmentarzu żydowskim oraz wykład prof. Daniela Wagnera z Weizmann Institute w Izraelu - zduńskowolanina z pochodzenia, który otrzymał medal Zasłużony dla Zduńskiej Woli.
O kolejnych wydarzeniach będę Państwa informowała na bieżąco. Będą to na pewno: uroczystość na cmentarzu żydowskim oraz wykład prof. Daniela Wagnera z Weizmann Institute w Izraelu - zduńskowolanina z pochodzenia, który otrzymał medal Zasłużony dla Zduńskiej Woli.
fot. (c) Tomek Polkowski
-----------------------------------------------
OCALALI OPOWIADAJĄ SWOJE HISTORIE - część II
W dniu 1 sierpnia 2012 roku w Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola odbyło się spotkanie uczennic z Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Zapolicach z Ann Rosenheck ze Stanów Zjednoczonych – ocalałą z Holokaustu. Spotkanie to było wynikiem roboczego spotkania z Katharine Gorsuch i Avim Mizrachim, jakie odbyło się tydzień temu.
Rozmowa z Ann odbyła się poprzez skypa. Ann opowiedziała historię swojego życia, o tym jak została wywieziona z jej rodzinnej miejscowości do obozu Auschwitz. Miała wtedy 13 lat. Uczennice Martyna i Anita miały jeszcze kilka dodatkowych pytań do Ann dotyczące jej życia, a także tego czy po wojnie odwiedziła swoje rodzinne miasteczko.
Ann jest bohaterką sztuki Kelly Brock „Who returned my soul”, którą przygotowują uczniowie w.w. szkoły. Spotyka się ona z uczniami szkół i studentami w Stanach Zjednoczonych, którym jako ocalała i naoczny świadek poprzez własną historię naucza o Holokauście.
Organizatorami projektu są: Katharine Gorsuch i Avi Mizrachi z Foundation for Holocaust Education Projects ze Stanów Zjednoczonych we współpracy z PJCRP, a ja mam wielki zaszczyt koordynować całość w Polsce.
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
W dniu 25 lipca 2012 roku odbyło się w Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola robocze spotkanie z Katharine Gorsuch i Avim Mizrachim z Foundation for Holocaust Education i PJCRP, USA oraz uczennicami z Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Zapolicach. Spotkanie to jest wynikiem projektu "Ocalali opowiadają swoje historie" z wykorzystaniem sztuki Kelly Brock "Who Returned My Solu".
fot. (c) Kamila Klauzińska
---------------------------------------------------------
O ŻYCIU ZDUŃSKOWOLANINA W JIDYSZ
Australijskie radio SBS nadające w jidysz wyemitowało 18 lipca b.r. wywiad z Benim Warszawskim, którego ojciec pochodził ze Zduńskiej Woli. Możecie Państwo posłuchać opowieści o doświadczeniach ojca Beniego podczas Zagłady. Beni opowiada w języku żydowskim, którego szmer wypełniał niegdyś nasze miasto - sztetl Zdunske Wolje זדינסקע־וואָליע . Wystarczy, że wejdziecie Państwo TUTAJ na stronę SBS Radio.
--------------------------------------------
PLEBISCYT - SIEDEM CUDÓW ZDUŃSKIEJ WOLI
Przez ponad miesiąc można było głosować w plebiscycie na Siedem Cudów Zduńskiej Woli zorganizowanym przez portal zdunskawola.naszemiasto.pl: TUTAJ
Jednym z nominowanych miejsc był cmentarz żydowski w Zduńskiej Woli.
Chciałabym bardzo serdecznie podziękować wszystkim z Państwa, którzy zechcieliście wziąć udział w głosowaniu i oddać swój głos właśnie na cmentarz żydowski.
Tylko dzięki Waszym głosom nasz kirchol zdobył szacowne drugie miejsce zdobywając 1597 głosów! :)
Warto tutaj nadmienić, że cmentarz żydowski w Zduńskiej Woli to jedna z zabytkowych perełek miasta. Zachowany niemal w 40% cmentarz przetrwał II wojnę światową, pozostając jedynym niemym świadkiem likwidacji blisko połowy mieszkańców naszego miasta, brutalnie zamordowanych na terenie getta, na cmentarzu oraz w obozie zagłady w Chełmnie nad Nerem.
Cmentarz żydowski w Zduńskiej Woli jest jednym z nielicznych tego typu zabytków, na którym zachowały się kolorowe macewy (nagrobki), w tym unikatowe w skali kraju malowane nagrobki z kamienia narzutowego.
Poniżej zamieszczam list, który dzisiaj Prof. Daniel Wagner wysłał do wszystkich zduńskowolan z prośbą o przekazanie go także dla obecnych mieszkańców miasta, co też niniejszym czynię :)
"Dear ZdunskaWolers,
A short note to deeply thank all of you for your daily internet votes for the Jewish cemetery. We reached a superb 2d place, very close to the winner (a music club), but far above the 3d place. I think it is perfect and I trust this should provide an indication of the importance of the Jewish cemetery to all local residents and town administration. Warm regards to all.
Prof. Daniel Wagner "
------------------------------------------------------------
TELLING THE STORY TEACHING THE CORE
Holocaust Education in 21th Century
Dobiegła końca międzynarodowa konferencja poświęcona edukacji o Holokauście. Konferencja zorganizowana została przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie w dniach 18-12 czerwca 2012 roku. Uczestniczyło w niej ponad 350 prelegentów z 50 krajów z całego świata. W uroczystości otwarcia konferencji wzięli udział między innymi Aszkenazyjski Naczelny Rabin Izraela - Israel Meir Lau, Dorit Novak - Dyrektor The International School for Holocaust Studies of Yad Vashem, Gideon Sa'ar - Minister Edukacji Izraela.
Podczas sesji "workshopów" miałam przyjemność zaprezentować wspólnie z Dr Carrie Burns i Dr Menachemem Daumem temat zduńskowolski: Reunion: How a Holocaust Survivor Brought Together, A Pole, an Orthodox Jew and an Evangelical Christian and What the Community Learned as a Result.
Zapraszam serdecznie do obejrzenia fotoreportażu konferencyjnego:
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) by our new friend :)
fot. (c) Kamila Klauzińska
spotkanie na szczycie :)
(c) Kamila Klauzińska
(c) Kamila Klauzińska
-------------------------------------------------------------------------------
AMERYKANIE POSPRZĄTALI CMENTARZ ŻYDOWSKI W ZDUŃSKIEJ WOLI
Urząd Miasta Zduńska Wola wykosił teren wokoło zbiorowej mogiły na cmentarzu żydowskim oraz dostarczył sprzęt niezbędny do pracy naszych gości.
Przez ostatnie dwa dni gościła w Zduńskiej Woli grupa Amerykanów. Goście posprzątali cmentarz żydowski, aby poprzez czynny udział i wkład w jego opiekę uczcić pamięć zamordowanych Żydów zduńskowolskich.Wizyta ich była kontynuacją projektu zainicjowanego przez Dr Carrie Burns - uczennicy rabina Isaaca Neumana urodzonego przed wojną w Zduńskiej Woli.
Urząd Miasta Zduńska Wola wykosił teren wokoło zbiorowej mogiły na cmentarzu żydowskim oraz dostarczył sprzęt niezbędny do pracy naszych gości.
Zdjęcia z wizyty Amerykanów możecie Państwo oglądać na blogu
Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola
TUTAJ
29-30 maja 2012 roku
Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola
TUTAJ
29-30 maja 2012 roku
-------------------------------------------------
ŚCIEŻKI PAMIĘCI ... POZOSTAŁY TYLKO KAMIENIE
wystawa autorstwa
Andrzeja Białkowskiego i Piotra Wypycha
Serdecznie zapraszam do MDK w Zduńskiej Woli
na wernisaż wystawy, w dniu 23 maja o godz. 18:00.
---------------------------------------
ZDUŃSKA WOLA NA KONFERENCJI W JEROZOLIMIE
Kolejny już raz temat Zduńskiej Woli zawita na konferencji. Tym razem będziemy mówić o tym, jak niezwykłą energię posiadają byli mieszkańcy naszego miasta rozsiani po świecie, aby łączyć ludzi rożnych kultur, narodowości i religii, by Ci razem mogli tworzyć lepszą przyszłość. Prezentacja zatytułowana Reunion: How a Holocaust Survivor Brought Together, A Pole, an Orthodox Jew and an Evangelical Christian and What the Community Learned as a Result zostanie przedstawiona podczas 8Th International Conference on Holocaust Education w Jerozolimie, którą organizuje Instytut Yad Vashem w dniach 18-22 czerwca 2012 roku.
fot. (c) Kamila Klauzińska
design (c) Kamila Klauzińska
Będę miała zaszczyt prezentować moje miasto we wspaniałym towarzystwie, wspólnie z Dr Carrie Burns, o której możecie Państwo poczytać poniżej na moim blogu oraz Dr Menachemem Daumem - reżyserem i producentem filmowym z Nowego Jorku. Głównym bohaterem, bez którego spotkanie naszej trójki byłoby niemożliwe jest Rabin Isaac Neuman - zduńskowolanin, tutaj urodzony i sercem oraz wspomnieniami z naszym miastem związany.
Więcej informacji wkrótce.
Tych z Państwa, którzy są zainteresowani historią Rabina Isaaca Naumana
zapraszam do lektury TUTAJ
Tych z Państwa, którzy są zainteresowani historią Rabina Isaaca Naumana
zapraszam do lektury TUTAJ
Synagoga The Sinai Temple, Urbana-Champaign, USA
fot. (c) Tomek Polkowski
------------------------------------------------------------------
W dniu 27 kwietnia 2012 roku cmentarz odwiedziła grupa gimnazjalistów ze Złoczewa. Była to już kolejna wizyta uczniów z tej szkoły zainteresowanych historią cmentarza. Tym razem przewodnikiem grupy była Ewelina Matusiak ze Zduńskiej Woli.
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
fot. (c) Kamila Klauzińska
--------------------------------------------------------------------------------------------
W dniu 19 kwietnia 2012 roku odbyły się obchody Dnia Holokaustu zorganizowane przez Publiczne Gimnazjum nr 1 w Zduńskiej Woli.
Obchody szczególne, ponieważ w tym roku mija 70 lat od momentu likwidacji getta żydowskiego w Zduńskiej Woli, a tym samym zagłady blisko dziesięciu tysięcy mieszkańców naszego miasta.
fot. (c) Tomek Polkowski
fot. (c) Tomek Polkowski
fot. (c) Tomek Polkowski
fot. (c) Tomek Polkowski
fot. (c) Tomek Polkowski
fot. (c) Tomek Polkowski
fot. (c) Tomek Polkowski
Więcej na temat Żydów zduńskowolskich możecie Państwo przeczytać
na stronie Muzeum Historii Żydów Polskich - Wirtualny Sztetl
TUTAJ
na stronie Muzeum Historii Żydów Polskich - Wirtualny Sztetl
TUTAJ
-----------------------------------------------------------------------
Witam serdecznie wszystkich zainteresowanych
cmentarzem żydowskim w Zduńskiej Woli.
Nazywam się Kamila Klauzińska i od 1998 roku prowadzę badania naukowe nad społecznością żydowską Zduńskiej Woli. Ponadto opiekuję się społecznie (z mężem Tomaszem Polkowskim) zduńskowolskim kircholem. Uważam bowiem, iż teoria powinna iść równoległe w parze z praktyką. Cmentarz żydowski w Zduńskiej Woli jest dziś bardziej znany na stronach angielskojęzycznych i dlatego też chciałabym aby informacje o nim dotarły również do polskiego czytelnika.
Znajdziecie Państwo tutaj informacje dotyczące samego zabytku, jak również jego historii po 1945 roku oraz działań, które podejmuję w celu ocalenia pamięci o społeczności żydowskiej mojego miasta i jej historii.
Znajdziecie Państwo tutaj informacje dotyczące samego zabytku, jak również jego historii po 1945 roku oraz działań, które podejmuję w celu ocalenia pamięci o społeczności żydowskiej mojego miasta i jej historii.
JAK TO SIĘ WSZYSTKO ZACZĘŁO
W 2000 roku obroniłam pracę magisterską w Katedrze Etnologii [obecnie Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej]. Była to pierwsza praca poświęcona cmentarzowi żydowskiemu w Zduńskiej Woli, którą miałam zaszczyt pisać pod kierunkiem prof. Olgii Goldberg-Mulkiewicz z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie oraz prof. Ewy Karpińskiej z Uniwersytetu Łódzkiego. Fascynujące wykłady Pani Profesor Olgi Goldberg, z zakresu etnografii, tradycji i kultury Żydów polskich, które prowadziła w ramach kontraktu na Uniwersytecie Łódzkim zmieniły na zawsze moje życie.Wizyta Pani Profesor z mężem Profesorem Jakubem Goldbergiem w Zduńskiej Woli tylko utwierdziła mnie w wyborze dalszej drogi badawczej.
Cmentarzem żydowskim opiekowała się wówczas społecznie Elżbieta Bartsch, której niestety nikt nie pomagał. Nie mogłam zrozumieć, jak to jest możliwe, że nikogo w Zduńskiej Woli nie interesuje to piękne miejsce, które trwa cierpliwie w mieście już bez Żydów. Postanowiłam jej pomóc.
Tylko dlatego, że mieszkałam blisko cmentarza, odwiedzałam go często. Nauczyciele w szkole nie uczyli nas ani o historii żydowskiej społeczności miasta, ani tym bardziej nie zabierali nas na wycieczki po tym jedynym miejscu przypominającym Żydów zduńskowolskich. Cmentarz mimo iż zdewastowany, zawsze przypominał mi zaczarowany ogród, w którym pośród zieleni nieznany artysta ustawił swe kamienne dzieła. Wspólnie z przyjaciółmi opowiadaliśmy sobie wymyślone historie na podstawie symboli nagrobnych. W liceum zaprowadził nas tam profesor malarstwa wierząc, że egzotyczne litery i mityczne stwory rozbudzą naszą wyobraźnię i staną się inspiracją dla przyszłych dzieł .
W 2000 poznałam Profesora Daniela Wagnera - potomka rodziny Potażnik ze Zduńskiej Woli. Nasze spojrzenie, zarówno na cmentarz żydowski w Zduńskiej Woli, jak i problematykę żydowską okazało się być podobne. Postanowiliśmy zainteresować zduńskowolan cmentarzem żydowskim. Swoją misję rozpoczęliśmy od edukacji w szkołach. Uważaliśmy, że tylko ona może stać się podstawą do zmiany spojrzenia lokalnej społeczności na problematykę żydowską. Mieliśmy nadzieję, że to zahamuje dewastowanie cmentarza, które trwało w Zduńskiej Woli od czasu II Wojny Światowej. Prof. Daniel Wagner podczas każdej wizyty w mieście swoich przodków dawał lekcję dla młodzieży szkolnej. Także ja od 2001 roku udzielałam takich lekcji bądź w szkołach, bądź bezpośrednio na cmentarzu, ucząc młodzież o wspólnej historii Polaków i Żydów w Zduńskiej Woli. Ta sytuacja trwa do dnia dzisiejszego. Kontaktują się ze mną zarówno nauczyciele, jak i uczniowie przygotowujący prace zaliczeniowe lub konkursowe poświęcone tematyce żydowskiej. Dlatego też jeśli ktokolwiek z Państwa chciałby odwiedzić cmentarz zapraszam serdecznie po uprzednim umówieniu terminu.
Mój blog jest obecnie w budowie dlatego też zapraszam Państwa do odwiedzenia i zapoznania się z kilkoma wybranymi tekstami, które popełniłam na temat cmentarza i historii Żydów zduńskowolskich. Niektóre z nich są dostępne na stronach internetowych, inne tylko w wersji drukowanej:
WIRTUALNY SZTETL
OFICJALNA STRONA URZĘDU MIASTA ZDUŃSKIEJ WOLI
KIRKUTY - PORTAL POŚWIĘCONY CMENTARZOM ŻYDOWSKIM
TYM KTÓRZY OCZEKIWALI AROMATÓW SZABATU
ARS JUDAICA: COLOURED TOMBSTONES IN THE JEWISH CEMETERY IN ZDUNSKA WOLA (j. angielski)
SCRIPTA JUDAICA CRACOVIENSIA: A MODERN APPROACH TO THE GENEALOGY OF POLISH JEWS: ZDUNSKA WOLA AS A TEST CASE (j. angielski, dostępny tylko w wersji drukowanej)
STUDIA ETNOLOGICZNE I ANTROPOLOGICZNE: Miasto Ashera Ud Sieradzkiego (dostępny tylko w wersji drukowanej)
Zapraszam Państwa także do odwiedzania wirtualnej wystawy o Żydach zduńskowolskich, którą zaprojektowałam i wykonałam w 2003 roku. Obecnie oryginał wystawy znajduje się w szkole Maale Shaharut w Izraelu, jej elektroniczna wersja natomiast jest udostępniana przez Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, w ramach projektu Wirtualny Sztetl. Wystarczy że klikniecie państwo TUTAJ.
Ponadto możecie Państwo zapoznać się poniżej z tekstami, które opisują działalność Towarzystwa Historycznego YACHAD. Stowarzyszenie to założyłam w 2006 roku wraz z prof. Danielem Wagnerem oraz kilkoma znajomymi ze Zduńskiej Woli, Dąbrowy Górniczej i Łodzi. Jednak już dwa lata wcześniej (2004) utworzyliśmy z Profesorem Komitet Na Rzecz Renowacji Cmentarza Żydowskiego w Zduńskiej Woli. Zaprosiliśmy do niego osoby, które poznaliśmy rok wcześniej podczas zorganizowanego przez nas Dnia Otwartego cmentarza żydowskiego, jak również podczas mojej wystawy w 2003 roku. W sumie Komitet tworzyło siedemnaście osób. Kiedy rejestrowaliśmy YACHAD, 20 osób stanowiło jego komitet założycielski. Najintensywniejsze i najbardziej spektakularne działania stowarzyszania miały miejsce w latach 2006-2008. Miałam wówczas przyjemność być prezesem YACHADu. Od 2009 roku stowarzyszenie zaprzestało praktycznie swej działalności.
Jedyne działania, jakie odbyły się od tego czasu i skierowane były dla szerszej społeczności lokalnej to:
1) VI Edycja konkursu historycznego dla młodzieży, który zorganizowaliśmy wspólnie z mężem przy ogromnej pomocy Kuby Pawelca i finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego w Zduńskiej Woli
2) Dzień Otwarty cmentarza żydowskiego w dniach 24-25 sierpnia 2011 roku, jaki zorganizowaliśmy wspólnie z mężem i Eweliną Matusiak.
Ponadto od 2009 roku braliśmy udział lub sami z mężem organizowaliśmy działania mające na celu ocalanie od zapomnienia żydowską społeczność naszego miasta. Były to między innymi wykłady i prezentacje poświęcone historii Zduńskiej Woli, jak również cmentarzowi żydowskiemu, które prezentowaliśmy zarówno w Polsce, jak i poza granicami naszego kraju. Dzięki temu o historii Zduńskiej Woli i działaniach w niej podejmowanych usłyszano w:
Dąbrowie Górniczej, Sosnowcu, Szczekocinach, Łodzi, Warszawie, Krakowie, Jerozolimie, Nowym Jorku, Teaneck, Filadelfii, Skokie, Urbada-Champaign.
W 2011 roku spektakularnym wydarzeniem, w jakim mieliśmy zaszczyt brać udział był projekt zrealizowany przez Dr Carrie Burns "The Reunion Project" zadedykowany Rabinowi Issacowi Neumanowi urodzonemu w Zduńskiej Woli. Projekt zakładał spotkanie zduńskowolan, wykłady, prezentacje i pokazy filmów związane ze Zduńską Wolą. W projekcie wziął udział także Menachem Daum - zduńskowolanin z pochodzenia, producent i reżyser filmowy z Nowego Jorku. W synagodze Sinai Temple w Champaign odbyły się pokazy jego filmu "Hiding and Seeking", w którym choć na krótko pojawia się także Zduńska Wola.
W projekcie wzięły także udział dzieci i młodzież ze Zduńskiej Woli oraz Zapolic, które na lekcjach plastyki przygotowały kartki z pozdrowieniami dla Rabina. Szkoły, które uczestniczyły w projekcie to: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Zapolicach, Publiczne Gimnazjum nr 4 w Zduńskiej Woli, Liceum Plastyczne im. Katarzyny Kobro w Zduńskiej Woli. Listy i kartki przygotowały także osoby indywidualne ze Zduńskiej Woli. Wszystkie one zostały wręczone Rabinowi.
fot.(c) Tomek Polkowski
Ponadto możecie Państwo zapoznać się poniżej z tekstami, które opisują działalność Towarzystwa Historycznego YACHAD. Stowarzyszenie to założyłam w 2006 roku wraz z prof. Danielem Wagnerem oraz kilkoma znajomymi ze Zduńskiej Woli, Dąbrowy Górniczej i Łodzi. Jednak już dwa lata wcześniej (2004) utworzyliśmy z Profesorem Komitet Na Rzecz Renowacji Cmentarza Żydowskiego w Zduńskiej Woli. Zaprosiliśmy do niego osoby, które poznaliśmy rok wcześniej podczas zorganizowanego przez nas Dnia Otwartego cmentarza żydowskiego, jak również podczas mojej wystawy w 2003 roku. W sumie Komitet tworzyło siedemnaście osób. Kiedy rejestrowaliśmy YACHAD, 20 osób stanowiło jego komitet założycielski. Najintensywniejsze i najbardziej spektakularne działania stowarzyszania miały miejsce w latach 2006-2008. Miałam wówczas przyjemność być prezesem YACHADu. Od 2009 roku stowarzyszenie zaprzestało praktycznie swej działalności.
Jedyne działania, jakie odbyły się od tego czasu i skierowane były dla szerszej społeczności lokalnej to:
1) VI Edycja konkursu historycznego dla młodzieży, który zorganizowaliśmy wspólnie z mężem przy ogromnej pomocy Kuby Pawelca i finansowym wsparciu Starostwa Powiatowego w Zduńskiej Woli
2) Dzień Otwarty cmentarza żydowskiego w dniach 24-25 sierpnia 2011 roku, jaki zorganizowaliśmy wspólnie z mężem i Eweliną Matusiak.
Ponadto od 2009 roku braliśmy udział lub sami z mężem organizowaliśmy działania mające na celu ocalanie od zapomnienia żydowską społeczność naszego miasta. Były to między innymi wykłady i prezentacje poświęcone historii Zduńskiej Woli, jak również cmentarzowi żydowskiemu, które prezentowaliśmy zarówno w Polsce, jak i poza granicami naszego kraju. Dzięki temu o historii Zduńskiej Woli i działaniach w niej podejmowanych usłyszano w:
Dąbrowie Górniczej, Sosnowcu, Szczekocinach, Łodzi, Warszawie, Krakowie, Jerozolimie, Nowym Jorku, Teaneck, Filadelfii, Skokie, Urbada-Champaign.
"The Reunion Project"
W projekcie wzięły także udział dzieci i młodzież ze Zduńskiej Woli oraz Zapolic, które na lekcjach plastyki przygotowały kartki z pozdrowieniami dla Rabina. Szkoły, które uczestniczyły w projekcie to: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Zapolicach, Publiczne Gimnazjum nr 4 w Zduńskiej Woli, Liceum Plastyczne im. Katarzyny Kobro w Zduńskiej Woli. Listy i kartki przygotowały także osoby indywidualne ze Zduńskiej Woli. Wszystkie one zostały wręczone Rabinowi.
fot. (c) Tomek Polkowski
Rabin Isaack Neuman oglądający kartki z pozdrowieniami od dzieci
fot.(c) Tomek Polkowski
Dr Carrie Burns we wstępie do wykładów prezentuje ideę projektu "The Reunion Project"
fot.(c) Tomek Polkowski
wykład poświęcony historii Zduńskiej Woli, który prezentuję
Prezentacja poświęcona historii Żydów w Zduńskiej Woli
Dzięki projektowi Dr Carrie Burns o Zduńskiej Woli dowiedzieli się nie tylko uczestnicy projektu w Champaign. Mieliśmy przyjemność pokazać Zduńską Wolę także podczas kolejnych dni w mieście Skokie. Tam również podczas wykładu zaprezentowaliśmy nasze miasto i działania podejmowane w celu ocalenia od zapomnienia Żydów zduńskowolskich. Jednocześnie postanowiliśmy włączyć do projektu Urząd Miasta Zduńskiej Woli. Zaproponowaliśmy prezydentowi Zduńskiej Woli przygotowanie listu i materiałów reklamowych dla prezydenta miasta Skokie, które to wręczyliśmy adresatowi 9 lipca 2011 roku.
Projekt zduńskowolski w mieście Skokie został przygotowany przez Harrego i Sandy Ross. Harry Ross jest z pochodzenia zduńskowolaninem, który odwiedził nasze miasto po raz pierwszy w 2009 roku podczas podroży poślubnej.
fot. (c) Tomek Polkowski
przed Urzędem Miasta Skokie
fot. (c) Sandy Ross
spotkanie z prezydentem Dr Georgem Van Dusenem i Harrym Rossem
fot.(c) Tomek Polkowski
Wręczenie listu prezydentowi Skokie, dr. historii, Georgowi Van Dusenowi miało miejsce przy pomniku upamiętniającym ofiary Holokaustu. Pomnik ten znajduje się obok Urzędu Miasta Skokie.
fot. (c) Tomek Polkowski
Warto tutaj nadmienić, że Skokie ma bardzo ciekawą ale i trudną historię związaną z marszem neonazistów w latach 70-tych. Na podstawie tych wydarzeń powstał film zatytułowany SKOKIE. Tych z Państwa, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej na temat filmu zachęcam do zajrzenia TUTAJ.
W Skokie znajduje się także jedno z najlepszych Muzeów Holokaustu w Stanach Zjednoczonych.
Jeśli chcielibyście Państwo dowiedzieć się więcej o historii tego uroczego miasta w Stanie Illinois zapraszam do odwiedzenia jego strony TUTAJ.
Dzięki ogromnemu zaangażowaniu Dr Carrie Burns historię Rabina Issaca Naeumana i Zduńskiej Woli mogłi poznać mieszkańcy całego wschodnio-centralnego stanu Illionois. 7 lipca 2011 roku na pierwszej stronie The News Gazette ukazał się obszerny artykuł. Dziennik można było kupić w każdym przeznaczonym do tego miejscu w Illinois, czyli w popularnych w Stanach automatach do sprzedaży gazet.
W dniach 27 lipca - 1 sierpnia 2011 roku Dr Carrie Burns i Shari Kumler odwiedziły Zduńską Wolę. Spotkały się tutaj z prezydentem miasta, zwiedziły cmentarz żydowski i miejsca, które łączą się z osobistą historią Rabina Neumana.
Dzięki ogromnemu zaangażowaniu Dr Carrie Burns historię Rabina Issaca Naeumana i Zduńskiej Woli mogłi poznać mieszkańcy całego wschodnio-centralnego stanu Illionois. 7 lipca 2011 roku na pierwszej stronie The News Gazette ukazał się obszerny artykuł. Dziennik można było kupić w każdym przeznaczonym do tego miejscu w Illinois, czyli w popularnych w Stanach automatach do sprzedaży gazet.
W dniach 27 lipca - 1 sierpnia 2011 roku Dr Carrie Burns i Shari Kumler odwiedziły Zduńską Wolę. Spotkały się tutaj z prezydentem miasta, zwiedziły cmentarz żydowski i miejsca, które łączą się z osobistą historią Rabina Neumana.
fot. (c) Tomek Polkowski
fot. (c) Tomek Polkowski
Nie mogło także zabraknąć wizyty w pięknym kościele baptystów w Zduńskiej Woli. Dr Carrie Burns pełni bowiem funkcję zawodowego edukatora z ramienia International Christian Embassy Jerusalem
O baptystach zduńskowolskich i kościele opowiadali nam Karolina i Jakub :)
O baptystach zduńskowolskich i kościele opowiadali nam Karolina i Jakub :)
fot. (c) Tomek Polkowski
Ponadto Panie zwiedziły cmentarz żydowski w Łodzi, gdzie szczególnie zainteresowane były grobami zduńskowolan, którzy zmarli w pociągu podczas transportu do getta łódzkiego w sierpniu 1942 roku.
fot. (c) Tomek Polkowski
fot. (c) Tomek Polkowski
W planach mam już kolejne wspólne projekty zarówno naukowe, jak również społeczne działania upamiętniające i edukacyjne.
c.d.n.
=====================================
Poniższe strony to tylko część artykułów, które ukazały się na temat działalności Towarzystwa Historycznego YACHAD.
FORUM ŻYDÓW POLSKICH
E-ZDUNSKA 1
E-ZDUNSKA 2
E-ZDUNSKA 3
SIEDEM DNI 1
SIEDEM DNI 2
JEWISH.ORG.PL 1
JEWISH.ORG.PL 2
NASZE RADIO
GAZETA WYBORCZA
UCZYĆ SIĘ Z HISTORII - OŚRODEK KARTA
Tych z Państwa, których interesują strony angielskojęzyczne zapraszam do odwiedzenia bloga poświęconego Ogólnopolskiej Konferencji Strażników Pamięci: WEJŚCIE TUTAJ
Zduńska Wola była miejscem, gdzie idea konferencji powstała, jak również gdzie odbyła się jej pierwsza edycja.
Zduńska Wola była miejscem, gdzie idea konferencji powstała, jak również gdzie odbyła się jej pierwsza edycja.
---------------------------------------------------------------
„Bardzo wielu było wśród nich Żydów, którzy ponieśli straszliwą ofiarę - wyniszczenie. Ludzka przeszłość nie przemija całkowicie. Również dzieje polsko-żydowskie są wciąż bardzo realnie obecne w życiu zarówno Żydów, jak i Polaków. Lud, który żył z nami przez wiele pokoleń, pozostał z nami po tej straszliwej śmierci milionów córek i synów. O tej wspólnej przeszłości mówią również cmentarze żydowskie, których jest wiele na polskiej ziemi. Taki cmentarz jest również tu, w Kaliszu. Są to miejsca o szczególnie głębokiej wymowie duchowej, eschatologicznej i historycznej zarazem. Niech te miejsca łączą Polaków i Żydów, bo przecież wspólnie czekamy dnia Sądu i Zmartwychwstania”
Jan Paweł II
Kalisz 1997
-------------------------------------------------
fotografia w banerze fot. (c) Kuba Pawelec
