ZNAKI SZCZEGÓLNE: ŻADNE

ZNAKI SZCZEGÓLNE: ŻADNE

Kilka lat temu badając społeczność żydowską Zduńskiej Woli natrafiłam w Archiwum w Sieradzu na kolekcję świetnie zachowanych podań o dowody osobiste mieszkańców miasta. Wśród nich znajduje się blisko 600 podań składanych przez Żydów zduńskowolskich w latach 1929-1934. Każdy dokument opatrzony jest zdjęciem aplikującego. Moim marzeniem było aby któregoś dnia pokazać te piękne zdjęcia światu, aby mieszkańcy mojego miasta mogli poznać i spojrzeć na dawnych mieszkańców Zduńskiej Woli nie tylko poprzez stereotypy. Tak zrodził się pomysł wystawy. Dopiero w tym roku we współpracy z Archiwum Państwowym w Łodzi, Oddział Zamiejscowy w Sieradzu i Muzeum Historii Miasta Zduńskiej Woli była  możliwa jej realizacja.

Bardzo serdecznie dziękuję obu tym instytucjom za umożliwienie mi wykonania wystawy. 
Dziękuję także Menachemowi Daumowi, który udostępnił mi zdjęcie jego taty 
Mojżesza Josefa Dauma, żołnierza 28 płk. Strzelców Kaniowskich.

Serdecznie zapraszam Państwa do oglądania wystawy, która zostanie otwarta w Muzeum Historii Miasta w niedzielę (28 października) o godz. 16:00.

OPIS WYSTAWY:

WYSTAWA

ZNAKI SZCZEGÓLNE ŻADNE

Wystawa powstała dzięki współpracy 
Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola 
i Archiwum Państwowego w Łodzi, Odział Zamiejscowy w Sieradzu.

Konsultacja: Adriana Bryk – p.o. Kierownika Archiwum w Sieradz, Tomasz Polkowski – dyrektor MHMZW

Scenariusz, tekst i opracowanie graficzne: Kamila Klauzińska

Wystawa prezentuje Żydów zduńskowolskich. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Archiwum Państwowego w Łodzi, Oddział Zamiejscowy w Sieradzu oraz archiwum domowego Menachema Dauma. Fotografie w oryginale stanowią załączniki do podań o wydanie dowodu osobistego, które mieszkańcy Zduńskiej Woli składali w okresie od 1929 do 1934 roku w Starostwie Sieradzkim. Każdy aplikujący o dowód osobisty, tak w przeszłości, jak i obecnie zobowiązany był do wypełnienia formularza, w którym uwzględnione są pewne cechy naszej fizjonomii, takie jak kolor oczu, kolor włosów, wzrost, twarz i znaki szczególne. Wystawa ma na celu pokazanie, że żydowscy mieszkańcy Zduńskiej Woli nie wyróżniali się niczym szczególnym, a więc byli tylko, ale i aż jednymi z obywateli tego miasta. Przeglądając zbiór ponad 600 podań Żydów pierwsze, co zwraca naszą uwagę to piękno  prostych, starych zdjęć paszportowych. Widzimy na nich biuralistki, gorseciarki, krawcowe, nauczycielki, właścicielkę pralni chemicznej, trejberki, wdowy i kobiety utrzymujące się przy swych mężach, szewców, handlowców, malarzy, fryzjerów, kupców, przemysłowców, talmudystów i rabina. Dzięki ich wizerunkom dowiadujemy się, jak różnorodna i ciekawa była to społeczność. Są zatem wśród nich ortodoksi, chasydzi, ale i Żydzi zasymilowani. Zagłębiając się w opisy postaci niemal na wszystkich podaniach znajdujemy na zapytanie: znaki szczególne -odpowiedź: żadne.
Dla ideologii nazistowskiej jednak posiadali oni wszyscy jeden znak szczególny - byli Żydami i dlatego właśnie stali się ofiarami "ostatecznego rozwiązania", jakim w konsekwencji była Zagłada blisko  6 mln. Żydów polskich i europejskich, w tym blisko 10 tys. Żydów zduńskowolskich. 

Wystawa ZNAKI SZCZEGÓLNE: ŻADNE zadedykowana jest wszystkim tym zduńskowolanom, którzy oczekiwali co tydzień aromatów Szabatu i dla których świat załamał się wraz z wybuchem II wojny światowej. Wystawa ma być jednocześnie impulsem do głębszej refleksji na temat Holokaustu i totalitaryzmów oraz zachowania człowieczeństwa w obliczu zagrożenia i śmierci. Tak więc tytułowe określenie “znaki szczególne: żadne” stanowi tutaj metaforę i nie powinniśmy doszukiwać się w nim rzeczywistego znaczenia jeden do jednego zgodnie z formularzem dowodowym.

This is an exhibition about the Jews of Zduńska Wola. The photos were taken from the collection of the National Archives in Lodz (Sieradz branch) and the personal archives of Menachem Daum. Original photographs were attached to the applications for identity cards, which people of Zduńska Wola filed in the period from 1929 to 1934 in the District Office of Sieradz. Each Applicant for an ID card, both in the past and the present, was required to fill out a form, in which were included details such as eye color, hair color, height, face and special features. The exhibition aims to show that the Jewish people of Zduńska Wola (or elsewhere) did not distinguish themselves by anything in particular: they were common Polish residents. History teaches us, however, that they were later tagged with a special feature: they were Jews. The collection consists of more than 600 applications of Jews, which reveals the beauty of simple, old passport photos. We see office workers, corset makers, dressmakers, teachers, the owner of the dry cleaning, “Trejberki”, widows as well as women living with their husbands, shoemakers, traders, artists, hairdressers, tradesmen, industrialists, Talmud students and a Rabbi. These images teach us how diverse and interesting the Jewish community was.Among them were Orthodox, Hasidim, but also non-religious and assimilated Jews. Delving into the descriptions of the characters we find the following words in almost all of the applications: “Special features: none”. According to the Nazi ideology, however, they all had one truly special feature - they were Jews. That is the only reason why they became the victims of the "final solution", the consequence of which was the annihilation of the nearly 6 million Polish and European Jews, including the nearly 10 thousand Jews of Zduńska Wola. 

The “SPECIAL FEATURES: NONE” exhibition is dedicated to all those Zdunskawolers who used to expect the weekly Sabbath’s aromas and for whom the world collapsed with the outbreak of World War II. The exhibition, with its metaphoric title, is a reflection on the Holocaust and on totalitarism,  but also on human behavior in the face of danger and death and on the banality of the murdering of innocent people because of supposed differences.