Dziś chciałabym napisać o głosie, pięknym głosie, który zakiełkował w Zduńskiej Woli w 1899 roku.
Wtedy to w jednym z domów gdzieś blisko, może na ulicy Sieradzkiej, a może Marszałka Piłsudskiego urodził się Izrael Eljasz Maroko - jeden z najlepszych chazanów świata. Maroko w swej karierze zawodowej pełnił funkcję kolejno kantora w Kaliszu, następnie śpiewał dla gminy w Tarnowie i Bratysławie, by ostatni czas swego życia spędzić w Holandii w Wielkiej Synagodze Amsterdamskiej.
fot. (c) Yizkor Book of Zduńska Wola, Tel Aviv 1968, s. 92
Prywatnie Izrael Eljasz poślubił Rajzel Nejman, z którą miał czwórkę dzieci. 20 lipca 1943 roku cała rodzina została deportowana i zamordowana w Sobiborze. Przeżył tylko syn Simon Wolf. Wdowa po Simonie Wolfie - Ruth Maroko mieszkająca w Stanach Zjednoczonych przekazała do Instytutu Yad Vashem jedyny zachowany ręczny zapis kompozycji Izraela Eljasza. Zapis wyjątkowy i symboliczny, ponieważ jest to muzyka do Chad Gadji - piosenki śpiewanej na zakończenie sederu na Pesach.
W marcu b.r. podczas wizyty Prezydenta Baracka Obamy w Izraelu Instytut Yad Vashem postanowił podarować Prezydentowi szczególny prezent - faksymile ręcznego zapisu kompozycji Izraela Maroko.
nagranie pochodzi ze strony http://www.youtube.com/watch?v=c1BHULLv5BY
Oprócz tej jednej kompozycji zachowało się jeszcze coś pięknego - nagranie z Wielkiej Synagogi w Amsterdamie, dzięki któremu możemy usłyszeć głos chazana Maroko i zobaczyć go podczas nabożeństwa. Nagranie pochodzi z około 1930 roku.
Społeczność żydowska Zduńskiej Woli była dumna ze swego wielkiego rodaka. Pracując nad Yizkor Book autorzy umieścili w publikacji tekst poświęcony wielkiemu chazanowi, aby na zawsze pozostał w pamięci i sercach tych, którzy nie mogli już powrócić do miasta swego dzieciństwa i młodości.
Dziękuję serdecznie Hetty Berg z Joods Historisch Museum w Amsterdamie za pomoc w dotarciu do kolejnych materiałów i informacji na temat Izraela Maroko.
Dziękuję serdecznie Hetty Berg z Joods Historisch Museum w Amsterdamie za pomoc w dotarciu do kolejnych materiałów i informacji na temat Izraela Maroko.
